play_arrow درباره میکرومتر

(نمایش توضیحات) (بستن توضیحات)

میکرومتر چیست؟

میکرومتر یا ریزسنج(Micrometer) یکی از مهمترین و رایج ترین ابزار دقیق اندازه‌گیری است که برای اندازه‌گیری ابعاد بسیار کوچک، معمولاً در محدوده میکرون (یک میلیونیوم متر) طراحی شده است. این ابزار به ویژه در صنایع مهندسی، تولید و آزمایشگاه‌ها برای اندازه‌گیری داخلی، خارجی، ارتفاع، ضخامت ورق‌ها، قطر سیم‌ها و میله‌ها، شیارها، قطر پیچ‌ها و مهره‌ها، چرخ دنده‌ها، قطر تیغه فرزها، مته‌ها و و ابعاد دقیق قطعات با دقت بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تفاوت میکرومتر و کولیس چیست؟

• دقت میکرومتر به مراتب بیشتر از دقت کولیسها است. میکرومترها نسبت به سایر ابزارهای اندازه گیری دقیق مانند کولیس میکرومتر صفحه، کولیس ورنیه و کولیس دیجیتال ترجیح داده می شوند زیرا دقیق تر هستند و دقت بالا را امکان پذیر می کنند.
  
• در کولیس‌های ورنیه دار نیروی وارده از طرف فک‌ها به قطعه کار تحت کنترل نبود، ولی در میکرومترها نیروی وارد بر فک‌ها و قطعه کار با سیستم جغجغه، تحت کنترل درآمده است. به این معنی که نیروی وارد بر قطعه کار به حد مشخصی که رسید دسته جغجغه به صورت هرز می‌چرخد. برای اندازه‌گیری صحیح با میکرومتر باید پس از تماس فک‌ها با سطح قطعه کار جغجغه را سه بار چرخانیده شود.
  

ویژگی های میکرومتر یا ریزسنج

• سرعت اندازه‌گیری را افزایش می دهد و باعث جلوگیری از اتلاف وقت می‌شود.
  
• دقت اندازه‌گیری هنگام استفاده از میکرومترها بسیار بالا می‌رود.
  
• کاهش استهلاک میکرومترها به دلیل کوتاه شدن میله پیچ
  
• صرف هزینه کم جهت خرید و مقرون به صرفه 
  

اجزای اصلی میکرومتر یا ریزسنج

• بدنه یا کمان میکرومتر(Frame): این قسمت که به شکلC می باشد، معمولاً از فلز ساخته شده و دارای مقیاس‌های مدرج است. بدنه، قسمت اصلی یک میکرومتر را تشکیل می‌دهد و سایر اجزای تشکیل دهنده میکرومتر مانند فک ها، قفل کن و استوانه مدرج بر روی آن قرار می گیرند. بدنه میکرومتر معمولا ضخیم است زیرا به راحتی خم نشود و باعث مخدوش شدن اندازه گیری نشود و همچنین اغلب با صفحات پلاستیکی عایق پوشانده می شود که انتقال حرارت به آن را بیشتر کاهش دهد تا از انقباض یا انبساط آن که باعث نقص در اندازه گیری ست جلوگیری شود.
  
• فک‌ها: دو فک (فک ثابت و فک متحرک) که قطعه کار بین آن‌ها قرار می‌گیرد.
  
  • فک ثابت یا سندان(Anvil) : این قسمت به بدنه ثابت می‌شود و یکی از فک‌های میکرومتر است که با فک متحرک کاملا هم‌راستا بوده و قطعه مورد نظر برای اندازه گیری بین این دو قرار می‌گیرند. برای جلوگیری از خورده شدن سطح تماس فک با جسم مورد نظر، آنرا به صورت سخت کاری شده تولید می‌کنند تا به مرور زمان در دقت میکرومتر اختلال ایجاد نکند.
    
  • فک متحرک (Spindle): این فک به پیچ درون میکرومتر متصل است و یک میله با دقت بالا می باشد که با چرخاندن ورنیه متحرک به جلو و عقب حرکت می‌کند. سطح تماس این میله ی متحرک برای جلوگیری از خوردگی مانند فک ثابت، سخت کاری شده است.
    
• اهرم قفل کن(Lock nut, lock-ring, or thimble lock): از این اهرم برای قفل کردن و ثابت نگه داشتن فک متحرک استفاده می شود، تا بتوان پس از قرار دادن جسم مورد نظر بین دو فک، از حرکت آن پس از اندازه گیری جسم جلوگیری نمود و اندازه به دست آمده را ثبت کرد
• استوانه مدرج یا هد، خط کش میکرومتر(Sleeve, barrel, or stock): استوانه مدرج را می توان خط‌کش اصلی میکرومتر دانست که قسمت صحیح اندازه نهایی از روی آن خوانده می‌شود. این استوانه در بر گیرنده مکانیزم داخلی میکرومتر است.
  
• ورنیه یا انگشتانه یا پوسته مدرج(Thimble): ورنیه قطعه‌ای از میکرومتر است که انگشت شست فرد روی آن میچرخد به همین علت به آن انگشتانه نیز می گویند و به کمک آن می توان به قسمت اعشاری اندازه نهایی دست پیدا کنیم. همچنین تعداد تقسیمات روی آن یکی از پارامتر‌های اصلی در مشخص نمودن مقدار دقت اندازه گیری است و باید گام پیچ درون میکرومتر را بر تعداد تقسیمات روی ورنیه تقسیم کنیم. در بیشتر موارد میزان دقت میکرومتر ها توسط شرکت بر روی بدنه آنها درج می‌شود.
  
• هرزگرد یا جغجغه(Ratchet stop): پیچ جغجغه‌ای که در قسمت انتهایی میکرومتر ها قرار دارد این امکان را فراهم میکند تا پس از تماس فک ها با جسم مورد نظر، اعمال نیرو توسط فک ها متوقف شود و از فشرده شدن جسم مورد نظر جلوگیری می شود.
  
• پیچ تنظیم(Screw): برای حرکت فک متحرک و اندازه‌گیری دقیق، معمولاً با چرخش پیچ انجام می‌شود.
  
• مقیاس دیجیتال یا آنالوگ: برای نمایش اندازه‌گیری‌ها، برخی میکرومترها دارای نمایشگر دیجیتال هستند.
  

کاربرد میکرومترها

• صنعت: در صنایع مختلف مانند تولید، مهندسی مکانیک و ساخت و ساز.
• آزمایشگاه‌ها: برای اندازه‌گیری دقیق در تحقیقات و آزمایشات علمی.
• در مشاغل مکانیکی
  
• در ماشینکاری
  
• میکرومترها همچنین در تلسکوپ ها و میکروسکوپ ها برای اندازه گیری قطر ظاهری اجرام آسمانی یا اجرام میکروسکوپی استفاده می شوند.
• کنترل کیفیت: در فرآیندهای کنترل کیفیت برای اطمینان از دقت و صحت ابعاد محصولات

انواع میکرومتر 

• میکرومتر خارجی(Outside Micrometer)
  ین نوع میکرومتر برای اندازه گیری بیرون اجسام یعنی قطر خارجی (OD) طراحی شده است. ظاهر و حرکت آنها بسیار شبیه یک گیره C است که با چرخاندن یک پیچ داخلی باز و بسته می شود.
  

• میکرومتر داخلی(Inside Micrometer)
  از این ریزسنج برای اندازه گیری قطر داخلی اجسام(ID) استفاده می شود، مانند اندازه‌گیری قطر داخلی لوله‌ها و حفره‌ها. میکرومترهای داخلی بیشتر شبیه یک خودکار هستند، اما با یک ورنیه (انگشتانه) در وسط که می چرخد.

• میکرومتر عمق سنج(Depth Micrometers)

 گفتیم که ریزسنج های داخلی و خارجی برای اندازه گیری قطر یک جسم یا سوراخ استفاده می شود، این نوع میکرومتر برای اندازه گیری عمق یک سوراخ، فرورفتگی یا شکاف و یا عمق حفره‌ها و شیارها مورد استفاده قرار می گیرد.

انواع میکرومتر براساس سیستم اندازه گیری

• میکرومتر اینچی
  
• میکرومتر میلیمتری

انواع میکرومتر بر اساس نوع خواندن

• میکرومتر ساده
  
• میکرومتر دیجیتال
  در نوع دیجیتال میکرومترها اندازه به دست آمده به راحتی از روی صفحه نمایشگر قابل مشاهده خواهد بود. اما در نوع ساده، به دست آوردن مقدار نهایی روش خاصی دارد.