گلند ضد انفجار برای محکم کردن و آب‌بندی کابل‌هایی که همزمان در معرض مواد قابل اشتعال و برق یا محیط گرم قرار می‌گیرد. این محیط‌ها معمولاً در سکوهای نفتی دریایی، پالایشگاه‌های نفت و گاز، کارخانه‌های تولید رنگ یا تینر، انبارهای غلات یا شکر، معادن زغال‌سنگ، کارخانه‌های داروسازی دیده می‌شوند. گلند ضد انفجار جلوی ارتباط مستقیم برق یا حرارتی که ممکن است از تجهیزات برقی ایجاد شود با گاز یا بخارهای را می‌گیرد و از انفجار آنها جلوگیری میکند.
ویژگی‌های مهم محصول
- استحکام بالا: معمولاً از موادی مانند برنج، استنلس استیل یا آلومینیوم ساخته می‌شود که دوام بالا و مقاومت در برابر خوردگی را فراهم میکند.
- آب‌بندی ورودی و خروجی کابل ها: شامل سیل‌های فشاری و موانع حرارتی برای جلوگیری از ورود گاز یا گرد و غبار و مهار منابع احتمالی اشتعال است.
- اتصال مستحکم تر کابل ها(clamping): کابل را محکم نگه داشته و کشش وارد بر آن را مهار میکند. در کابل‌های آرمور دار این سیستم معمولاً شامل گیره زره برای اتصال الکتریکی بهتر نیز می‌باشد.
- مناسب تمام رزوه ها: برای انواع مختلف رزوه مانند رزوه‌های میلی‌متری، مخصوص کابل، مخروطی(شیب‌دار)و استوانه‌ای(موازی)عرضه می‌شود.
کاربردهای گلند ضد انفجار
- تاسیسات نفت و گاز: کابل های ورودی و خروجی به تابلو برق‌های محوطه و چراغ‌های صنعتی باید با گلند ضد انفجار محافظت و آب‌بندی شوند به دلیل اینکه محیط همواره در معرض گاز های انفجاری (مثل بخار بنزین) قرار دارد.
- سکوهای نفتی دریایی: تجهیزات برقی بیرون و داخل محفظه‌ها و حتی چراغ ها و دکمه های کنترل دستگاه ها باید با گلند ضد انفجار آب‌بندی بشوند چون این سکوها حین استخراج محیط حاوی گازهای طبیعی مثل متان که بسیار اشتعال‌زا است، هستند و در صورت جرقه زدن انفجار بزرگی رخ می‌دهد.
- کارخانه‌های تولید رنگ یا تینر: رنگ‌ها و تینرها حاوی ترکیبات شیمیایی فرّار مثل استون یا تولوئن هستند و بخارات این مواد به دلیل سبکی به راحتی در فضا پخش می‌شوند. کابل های ورودی و خروجی موتور های الکتریکی و کلید های محیط باید کاملا آب‌بندی شوند تا از انفجار این گازها جلوگیری شود.
- انبارهای غلات یا شکر:ذرات خیلی ریز غلات(برنج، جو، ذرت، ارزن)یا شکر اگر در هوا معلق شوند انفجار بزرگی ایجاد می‌کنند. این ذرات جامد ریز زیاد و سبک هستند پس اگر در هوا معلق شوند به سرعت انفجار را منتقل می‌کنند. به همین دلیل باید همه کابل های ورودی و خروجی دستگاه های تهویه و حسگر های دما یا حتی لامپ های روشنایی کنترل و با گلند ضد انفجار آب‌بندی شوند.
- معادن زغال‌سنگ:این معادن به طور طبیعی حاوی مقدار زیادی گاز متان هستند به حدی که امواج تلفن های همراه در این مناطق هم می‌تواند خطرساز باشد و باعث انفجار شود. به همین دلیل تمام دستگاه‌های حفاری و چراغ قوه‌ها باید به گلند ضد انفجار مجهز شوند.
- کارخانه‌های داروسازی:گازهایی مثل اتانول و استون در محیط های تولید دارو باعث انفجار می‌شوند و در این محیط ها همه دستگاه های الکتریکی مخصوصا هود های انجام آزمایش به دلیل حضور گاز های اشتعال‌زا باید با گلند ضد انفجار آب‌بندی شوند.
ملاحظات انتخاب
در زمان انتخاب گره کابل ضد انفجار، موارد زیر را در نظر بگیرید:
- نوع و اندازه کابل: اطمینان از سازگاری گره با قطر و ساختار کابل، شامل کابل‌های آرمور دار
- طبقه‌بندی منطقه خطر: تعیین منطقه خاصی که گره در آن نصب می‌شود(مانندZONE 0,1,2 برای گاز و ZONE 20,21,22 برای گرد و غبار)
Zone 0 محیطی که در آن گاز یا بخار قابل اشتعال دائماً یا برای مدت طولانی حضور دارد
Zone 1 محیطی که در آن گاز قابل اشتعال گاهی اوقات در شرایط عادی ممکن است حضور داشته باشد Zone 2 محیطی که در آن گاز قابل اشتعال به‌طور تصادفی و در مدت‌زمان کوتاه حضور دارد Zone 20 گرد و غبار قابل اشتعال برای مدت طولانی در هوا وجود دارد
Zone 21 گرد و غبار ممکن است در شرایط عادی گاهی اوقات در هوا پراکنده شود Zone 22 گرد و غبار قابل اشتعال به‌ندرت و برای مدت کوتاه در هوا وجود دارد - شرایط محیطی: در نظر گرفتن عواملی مانند دمای بالا یا پایین، محیط‌های خورنده و نیاز به درجه حفاظت (IP)
IP میزان مقاومت تجهیزات در برابر ورود اجسام جامد (مثل گرد و غبار) و مایعات (مثل آب) را نشون می‌دهد. این کد معمولاً به شکل IPXY نوشته میشه که X عدد مربوط به محافظت در برابر اجسام جامد و گرد و غبار و Y عدد مربوط به محافظت در برابر آب است
جدول X:
| 0 | بدون حفاظت |
| 1 | حفاظت در برابر اجسام > 50میلی‌متر (مثلاً دست) |
| 2 | حفاظت در برابر اجسام > 12.5میلی‌متر (مثلاً انگشت) |
| 3 | حفاظت در برابر اجسام > 2.5میلی‌متر (ابزار یا سیم ضخیم) |
| 4 | حفاظت در برابر اجسام > 1میلی‌متر (سیم نازک،پیچ‌گوشتی) |
| 5 | محافظت محدود در برابر گرد و غبار (نفوذ جزئی مجاز است) |
| 6 | گرد و غبار اصلاً وارد نمی‌شود |
جدول Y:
| 0 | بدون حفاظت |
| 1 | حفاظت در برابر چکه آب از بالا |
| 2 | حفاظت در برابر چکه آب با زاویه 15درجه |
| 3 | حفاظت در برابر اسپری آب تا زاویه 60درجه |
| 4 | پاشش آب از هر جهت(مثلاً باران شدید) |
| 5 | پاشش آب با فشار کم(نازل آب) |
| 6 | پاشش آب با فشار بالا(واترجت) |
| 7 | غوطه‌وری در آب تا 1متر به مدت 30 دقیقه |
| 8 | غوطه‌وری در عمق بیشتر و طولانی‌تر از 1متر |
| 9K | مقاومت در برابر شست‌و‌شوی فشار بالا و دمای بالا(بخار) |