play_arrow درباره کابل خود نگهدار
(نمایش توضیحات) (بستن توضیحات)کابل خود نگهدار(Aerial Bundled Cable - ABC)
کابل خودنگهدار یا ABC نوعی کابل هوایی عایقدار است که از مجموعهای از هادیهای آلومینیومی عایقشده تشکیل شده و بهگونهای طراحی شده است که وزن خود را تحمل کند و نیازی به تجهیزات نگهدارندهی جداگانه مانند سیم فولادی یا بازوی فلزی نداشته باشد. این کابلها به صورت فشرده و تابیده حول یک رشته تقویتی (Messenger, sopport) یا نگهدارنده قرار گرفته و معمولاً برای انتقال انرژی الکتریکی در شبکههای توزیع فشار ضعیف یا متوسط استفاده میشوند. در برخی مدلها دارای پوشش خارجی از جنس HDPE یا PVC نیز هستند.
ساختار کابل خودنگهدار
کابلهای خودنگهدار (Self-Supporting Cable Structure) از اجزای اصلی زیر تشکیل میشوند که بهصورت بهینهشده برای تحمل وزن خود و شرایط محیطی طراحی شدهاند:
1- هادیهای فاز (Phase Conductors):
-
- جنس: آلومینیوم خالص یا آلیاژی (کلاس ۲) بهصورت رشتهای.
- عایق: XLPE(پلیاتیلن کراسلینکشده) برای مقاومت در برابر حرارت، رطوبت و خوردگی.
- تعداد: معمولاً۱ تا ۳ رشته (بسته به نوع شبکه تکفاز یا سهفاز)
2- هادی Null/Support (Null/Support Conductor):
- جنس:
- Null/Neutral (نول): آلومینیوم (عایقدار)
- Support (نگهدارنده): فولاد گالوانیزه (بدون عایق)
- ویژگی:
- Null: عایقدار با XLPE
- Support: بدون عایق برای استحکام مکانیکی
- وظیفه:
- Null: هادی جریان برگشت
- Support: تحمل وزن کابل و بارهای مکانیکی
3- هادی روشنایی (Optional Lighting Conductor):
-
-
- در برخی مدلها برای تغذیه روشنایی معابر تعبیه میشود.
-
4- عایقها (Insulation):
-
- جنس: XLPE(برای ولتاژ پایین و متوسط) یا HDPE (در ولتاژهای بالاتر).
- مزیت: مقاومت عالی در برابر UV، نفوذ آب و تخریب شیمیایی.
5- غلاف بیرونی (Outer Sheath):
-
- جنس: PVCیا HDPE برای محافظت اضافی در برابر عوامل محیطی (مخصوصاً در کابلهای فشار متوسط).
کاربردهای کابل خودنگهدار
- شبکههای توزیع برق شهری و روستایی
- خطوط برق موقت در پروژههای عمرانی و ساختمانی
- مناطق جنگلی، کوهستانی، رودخانهای و مکانهای باریک و صعبالعبور
- روشنایی معابر و خیابانها
- خطوط برق روستایی که نیاز به ایمنی بالاتر و کاهش تلفات دارند
مزایای کابل خودنگهدار
- ایمنی بالا: عایق بودن کابل موجب کاهش خطر برقگرفتگی و اتصال کوتاه میشود.
- کاهش تلفات انرژی: کاهش انشعابات غیرمجاز و افزایش کیفیت انتقال توان.
- زیباسازی محیط شهری: ظاهر منظمتر نسبت به کابلهای لخت سنتی.
- نصب سادهتر: عدم نیاز به مقره و تجهیزات نگهدارنده جانبی.
- مقاومت مکانیکی مناسب: در برابر باد، برف و فشار مکانیکی مقاوم است.
- دوام در برابر شرایط محیطی: مقاوم در برابر خوردگی، اشعه UV و رطوبت.
- هزینه نگهداری پایین: نیاز کمتری به بازبینی و تعمیرات دورهای دارد.
معایب کابل خودنگهدار
- فرسایش عایق بر اثر تابش خورشید: به مرور زمان در مناطق گرم و خشک ممکن است عایق آسیب ببیند.
- ترمیم دشوار: در صورت آسیب، تعمیر آن زمانبر و وابسته به ابزارهای خاص است.
- مشکلات اتصال با کابلهای مسی: اختلاف جنس هادیها ممکن است مشکلاتی در اتصال شبکه ایجاد کند.
- دهانه کوتاهتر و نیاز به تیرهای بیشتر: به دلیل وزن بیشتر نسبت به خطوط لخت.
چرا از کابل خودنگهدار استفاده میکنیم؟
کابلهای خودنگهدار (Self-Supporting Aerial Bundled Cables - ABC) به دلیل ویژگیهای فنی و اقتصادی خاصی که دارند، جایگزینی بسیار مناسب برای کابلهای هوایی قدیمی با هادیهای لخت (بدون عایق) بهشمار میروند. دلایل اصلی استفاده از آنها عبارتند از:
- ایمنی بالاتر: وجود عایق بر روی هادیها احتمال برقگرفتگی، اتصال کوتاه و آتشسوزی ناشی از تماس با درخت یا سازه را کاهش میدهد.
- جلوگیری از انشعابات غیرمجاز: بهدلیل طراحی ساختاری خاص، اتصال غیرقانونی به کابل بسیار دشوارتر از سیستمهای قدیمی است.
- زیبایی بصری: حذف سیمهای پراکنده و نیاز نداشتن به مقره و بازوهای فلزی، نمای شهری را منظمتر میکند.
- نصب سریع و آسان: کاهش نیاز به تجهیزات جانبی مانند بازوی نگهدارنده و مقره، سرعت نصب را بالا میبرد و نیروی انسانی کمتری نیاز دارد.
- کاهش هزینه تعمیر و نگهداری: عمر طولانیتر کابل و مقاوم بودن در برابر عوامل محیطی مثل باد، باران، یخ و جوندگان، باعث کاهش هزینههای طولانیمدت میشود.
- مناسب برای مناطق صعبالعبور: در کوهستان، جنگل، کنار رودخانه یا مناطق متراکم شهری، نصب این کابلها سادهتر و ایمنتر است.
کابلکشی و نصب
برای نصب کابلهای خودنگهدار، ابتدا تیرهای بتنی نصب و سپس مسیر کابلکشی اندازهگیری میشود. انتخاب نوع کابل (تکفاز یا سهفاز) بسته به نیاز انجام شده و کابلها با استفاده از کلمپهای مخصوص به تیرها بسته میشوند. مراحل نصب شامل موارد زیر است:
- باز کردن کابل از روی قرقره
- عبور دادن کابل از مسیر مشخصشده
- نصب کلمپهای انشعاب و انتهایی بر روی تیرها
- بررسی و تست سیستم برای اطمینان از عملکرد صحیح
ویژگیهای فنی و استانداردها
- دامنه دمایی عملکرد: از -40°C تا 80°C
- امکان نصب در دمای -20°C
- استانداردهای بینالمللی مانند: IEC 60502, BS 7870, NF C33-209, AS/NZS 3560
- عایق مطابق کلاس II برای ایمنی در برابر شوک الکتریکی
انواع کابل خود نگهدار
- کابل فشار ضعیف (LV ABC):
برای ولتاژهای تا ۱ کیلوولت، مناسب برای مصارف خانگی و شبکههای توزیع شهری و روستایی. این کابلها در ترکیبات ۲ تا ۶ رشته شامل فاز، نول، روشنایی و مسنجر ساخته میشوند. - کابل فشار متوسط (MV ABC):
دارای ولتاژهای نامی 6.35/11kV، 12.7/22kV و 19/33kV و عایق XLPE با روکش HDPE، مناسب برای انتقال برق در مناطق صعبالعبور و نصب بر روی تیرها.
نکات مهم هنگام خرید کابل خودنگهدار
- نوع کابل و تعداد رشتهها
- ۲ رشته: مناسب برای مصارف تکفاز ساده
- ۳ یا ۴ یا ۵ رشته: مناسب برای سهفاز یا اضافه کردن روشنایی
- ۶ رشته: برای پروژههایی با روشنایی، نول مجزا و سیستم ساپورت مقاوم
بررسی کنید که آیا روشنایی، نول و رشته نگهدارنده را نیاز دارید یا نه.
- جنس هادی و رشته نگهدارنده
- هادیها باید از آلومینیوم خالص یا آلیاژی با رسانایی بالا ساخته شده باشند.
- رشته نگهدارنده (Messenger) باید از فولاد گالوانیزه یا فولاد آلومینیومپوش با مقاومت مکانیکی بالا باشد.
- سطح مقطع و توان مورد نیاز
بر اساس توان مصرفی، طول مسیر و نوع مصرفکننده، سطح مقطع مناسب را انتخاب کنید (مثلاً 35، 70، 95، 120 یا 150 میلیمتر مربع).
اگر سطح مقطع کم انتخاب شود، افت ولتاژ زیاد و خطر گرمشدن کابل وجود دارد.
- ولتاژ کابل
اطمینان حاصل کنید کابل مناسب با سطح ولتاژ پروژه شما باشد:
- فشار ضعیف (0.6/1 کیلوولت)
- فشار متوسط (12/20 کیلوولت، 18/30 کیلوولت و...)
- نوع عایق و روکش
- عایق باید از XLPE (پلیاتیلن کراسلینک) باشد.
- روکش بیرونی اگر وجود دارد، باید مقاوم در برابر UV، رطوبت، سایش و حرارت باشد.
- استاندارد ساخت
حتماً کابل دارای تاییدیه از استانداردهای معتبر باشد مثل:
- ISIRI (استاندارد ایران)
- IEC 60502 (استاندارد بینالمللی کابلهای برق)
- BS 7870، NFC 33-209، AS/NZS 3560 (برای کاربردهای خاص بینالمللی)
- شرایط محیطی محل نصب
اگر محل نصب:
- در مناطق مرطوب یا کنار دریاست → کابل با Messenger مقاوم در برابر خوردگی (مثلاً فولاد با روکش آلومینیوم)
- در مناطق بادخیز یا کوهستانی → کابل با استحکام مکانیکی بالا و سطح مقطع مناسب
- برند و کیفیت ساخت
از برندهای معتبر مانند مشهد کابل خرید کنید که تضمین کیفیت ساخت، خدمات پس از فروش و استاندارد را دارند.
- نحوه نصب و تجهیزات جانبی
- به تجهیزات نصب مانند کلمپ، انشعابگیر، مهار و بستهای مخصوص توجه کنید.
- بررسی امکان دسترسی به نیروهای متخصص نصب در منطقه مورد نظر
- گارانتی و خدمات پس از فروش
بررسی کنید که آیا فروشنده گارانتی معتبری ارائه میدهد و خدمات پس از فروش بهصورت رسمی دارد یا خیر.
نتیجهگیری
کابلهای خودنگهدار (ABC) امروزه به عنوان جایگزینی ایمن، زیبا و مقرونبهصرفه برای کابلهای لخت در خطوط هوایی برق شناخته میشوند. این کابلها با طراحی عایقدار و مستحکم خود، در انواع پروژههای توزیع شهری، روستایی، موقت و حتی صنعتی کاربرد دارند. هرچند معایبی چون هزینه اولیه بالا یا محدودیت در دهانه وجود دارد، اما مزایای فراوان آنها باعث محبوبیت روزافزون در سراسر جهان شده است.