کابل فشار قوی آرموردار نواری
کابل‌های فشار قوی زره دار (آرموردار) نواری (Tape Armoured High Voltage Cables) برای انتقال توان الکتریکی در ولتاژهای بالا (معمولاً از 36 کیلوولت تا 550 کیلوولت و بالاتر) به کار می‌روند و مانند همتایان فشار متوسط خود، از نوارهای فلزی به عنوان زره استفاده می‌کنند. این کابل‌ها در مواردی که نیاز به حفاظت مکانیکی مناسب (در حد زره نواری) و همچنین انعطاف‌پذیری بالاتر از زره مفتولی وجود دارد، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ساختار و اصطلاحات فنی
ساختار کابل‌های HV آرمور نواری شامل همان دقت و پیچیدگی کابل‌های HV بدون آرمور است، به علاوه لایه‌های زره نواری.
- هادی (Conductor): از مس یا آلومینیوم با سطح مقطع بسیار بزرگ، اغلب به صورت رشته‌ای فشرده یا Milliken (میلیکن).
- صفحه نیمه هادی هادی (Conductor Screen): لایه‌ای بسیار صاف و یکنواخت از ماده نیمه هادی، تولید شده با دقت بالا.
- عایق (Insulation): ضخیم‌ترین و حیاتی‌ترین لایه، معمولاً از XLPE (Cross-Linked Polyethylene) با خلوص بسیار بالا، برای تحمل میدان‌های الکتریکی قوی.
- صفحه نیمه هادی عایق (Insulation Screen): لایه‌ای بسیار دقیق از ماده نیمه هادی که روی عایق قرار می‌گیرد.
- شیلد فلزی (Metallic Screen): در کابل‌های HV، شیلد فلزی از اهمیت بالایی برخوردار است و می‌تواند شامل سیم‌های مسی، نوارهای مسی، یا حتی یک غلاف سربی (Lead Sheath) باشد. Water Blocking (مسدود کننده آب) با استفاده از پودرها یا نوارهای جاذب رطوبت نیز برای جلوگیری از نفوذ طولی آب بسیار رایج است.
- بستر (Bedding - Bd): لایه‌ای از جنس PVC یا دیگر پلیمرها که بین شیلد فلزی و زره قرار می‌گیرد تا از آسیب دیدن شیلد توسط زره جلوگیری کند و بستر مناسبی فراهم کند.
- زره نواری (Tape Armour): لایه محافظت مکانیکی اصلی، شامل نوارهای فلزی که به صورت همپوشان دور کابل پیچیده می‌شوند:
- STA (Steel Tape Armour): نوارهای فولادی گالوانیزه برای کابل‌های سه هسته‌ای. مقاومت خوبی در برابر لهیدگی و فشارهای جانبی فراهم می‌کند.
- ATA (Aluminum Tape Armour): نوارهای آلومینیومی برای کابل‌های تک هسته‌ای AC. آلومینیوم غیر مغناطیسی است و از ایجاد جریان‌های گردابی در زره جلوگیری می‌کند.
- غلاف بیرونی (Outer Sheath): خارجی‌ترین لایه که باید بسیار مقاوم و بادوام باشد. معمولاً از HDPE (High-Density Polyethylene) یا LDPE (Low-Density Polyethylene) با مقاومت بالا در برابر اشعه UV، رطوبت، سایش و مواد شیمیایی ساخته می‌شود. در برخی کاربردهای خاص، ممکن است از LSZH نیز استفاده شود.
کاربردها
کابل ولتاژ بالا آرموردار نواری در کاربردهایی که نیاز به حفاظت مکانیکی دارند اما نیاز به انعطاف‌پذیری بالاتر از زره مفتولی (یا صرفه اقتصادی) مد نظر است، به کار می‌رود.
- خطوط انتقال زیرزمینی: در برخی مناطق که نیاز به دفن مستقیم دارند اما شرایط خاک به گونه‌ای است که زره نواری کافی باشد.
- اتصال تجهیزات در پست‌های فشار قوی: جایی که ممکن است کابل‌ها در معرض آسیب‌های مکانیکی جزئی قرار گیرند و نیاز به خمیدگی در نصب دارند.
- پروژه‌های صنعتی بزرگ: در محیط‌هایی که کابل‌ها ممکن است در معرض لهیدگی یا سایش قرار گیرند.
مزایا
- حفاظت مکانیکی مناسب: مقاومت خوب در برابر آسیب‌های مکانیکی در حد متوسط.
- انعطاف‌پذیری بیشتر: نسبت به کابل‌های با زره مفتولی، نصب آن‌ها را در برخی مسیرها و با شعاع خمش کمتر آسان‌تر می‌کند.
- هزینه نسبتاً کمتر: ممکن است از کابل‌های با زره مفتولی HV کمی مقرون به صرفه‌تر باشند.
نکات لازم جهت خرید
- ولتاژ نامی و حداکثر ولتاژ سیستم: دقیق‌ترین تطابق با نیاز شبکه انتقال.
- جریان دهی و مشخصات حرارتی: باید با در نظر گرفتن نوع نصب و شرایط دمایی محاسبه شود.
- جنس و ساختار هادی: مس یا آلومینیوم، و نوع ساختار (میلیکن برای سطح مقطع بالا).
- جنس عایق: XLPE رایج‌ترین گزینه است.
- جنس و ضخامت شیلد فلزی: باید برای تحمل جریان‌های اتصال کوتاه سیستم طراحی شود.
- نوع زره (STA یا ATA): ATA برای کابل‌های تک هسته‌ای AC بسیار حیاتی است.
- قابلیت مسدود کنندگی آب (Water Blocking): یک ویژگی مهم برای کابل‌های HV.
- جنس غلاف بیرونی: مقاوم در برابر اشعه UV، مواد شیمیایی و رطوبت.
- استانداردها و تاییدیه ها: رعایت سختگیرانه‌ترین استانداردهای بین‌المللی و تاییدیه نهادهای تخصصی اجباری است.
- شرایط نصب: ارزیابی دقیق ریسک‌های مکانیکی در محل نصب برای اطمینان از کفایت زره نواری.