کابل فشار متوسط آرموردار مفتولی
کابل‌های فشار متوسط زره دار مفتولی (Wire Armoured Medium Voltage Cables) همانند کابل‌های بدون آرمور، برای توزیع انرژی الکتریکی در ولتاژهای بین 1 کیلوولت تا 36 کیلوولت به کار می‌روند، اما با یک تفاوت کلیدی: آن‌ها دارای یک لایه زره فلزی از جنس مفتول‌های سیمی هستند. این لایه زره، محافظت مکانیکی بسیار بالایی را در برابر ضربه، فشار، سایش و حتی جوندگان فراهم می‌کند و آن‌ها را برای نصب در محیط‌های خشن و بدون محافظت مکانیکی مناسب می‌سازد. اصطلاح "Wire Armoured" به وضوح اشاره به این نوع زره دارد.
ساختار و اصطلاحات فنی
ساختار کابل فشار متوسط آرمور مفتولی شامل لایه‌های اساسی کابل‌های بدون آرمور به علاوه لایه‌های محافظتی اضافی است:
- هادی (Conductor): معمولاً از مس (Cu) یا آلومینیوم (Al) به صورت رشته‌ای و فشرده.
- لایه نیمه هادی هادی (Conductor Screen - SC): لایه‌ای نیمه هادی روی هادی برای توزیع یکنواخت میدان الکتریکی.
- عایق (Insulation): عمدتاً XLPE (Cross-Linked Polyethylene) یا EPR، مسئول تحمل ولتاژ متوسط.
- لایه نیمه هادی عایق (Insulation Screen - SC): لایه‌ای نیمه هادی روی عایق برای کنترل میدان الکتریکی.
- نوار بستر نیمه هادی (Semi-Conductive Bedding Tape - SCT): در برخی طراحی‌ها، بین صفحه نیمه هادی و شیلد فلزی قرار می‌گیرد.
- شیلد فلزی (Metallic Screen - CWS): معمولاً از سیم‌های مسی (Copper Wire Screen) تشکیل شده و برای زمین کردن جریان‌های نشتی، برگشت جریان اتصال کوتاه و محافظت الکترومغناطیسی به کار می‌رود.
- بستر (Bedding - Bd): یک لایه داخلی، معمولاً از جنس PVC (Polyvinyl Chloride)، که بین شیلد فلزی و زره قرار می‌گیرد. وظیفه اصلی آن محافظت از شیلد در برابر آسیب‌های احتمالی ناشی از زره و ایجاد یک سطح صاف برای قرارگیری زره است.
- زره مفتولی (Wire Armour): این لایه اصلی‌ترین تفاوت این کابل‌هاست. جنس آن بسته به نوع کابل و کاربرد متفاوت است:
- SWA (Steel Wire Armour): زره مفتولی فولادی گالوانیزه. برای کابل‌های سه هسته‌ای و تک هسته‌ای DC استفاده می‌شود. به دلیل مقاومت کششی و فشاری بالا، محافظت مکانیکی عالی را فراهم می‌کند.
- AWA (Aluminum Wire Armour): زره مفتولی آلومینیومی. معمولاً برای کابل‌های تک هسته‌ای AC استفاده می‌شود. آلومینیوم غیر مغناطیسی است و از ایجاد جریان‌های گردابی (Eddy Currents) و تلفات حرارتی ناشی از آن‌ها در کابل‌های تک هسته‌ای AC جلوگیری می‌کند.
- غلاف بیرونی (Outer Sheath): خارجی‌ترین لایه کابل که معمولاً از جنس PVC است، اما می‌تواند از مواد پیشرفته‌تری مانند LSZH (Low Smoke Zero Halogen) برای فضاهای حساس به دود و آتش، HDPE (High-Density Polyethylene) برای مقاومت شیمیایی و رطوبتی بالا، یا Anti-rodent PVC برای جلوگیری از آسیب جوندگان نیز باشد.
کاربردها
کابل ولتاژ متوسط آرموردار مفتولی برای نصب در محیط‌هایی که نیاز به حفاظت مکانیکی بالا دارند، ایده‌آل هستند:
- دفن مستقیم در زمین (Direct Burial): رایج‌ترین کاربرد آن‌ها، جایی که کابل مستقیماً در خاک دفن می‌شود و در معرض سنگ، ریشه‌های درختان و فشار خاک قرار دارد.
- محیط‌های صنعتی خشن: کارخانجات، معادن و سایت‌های ساخت و ساز که احتمال آسیب فیزیکی وجود دارد.
- نصب در فضای باز: روی دیوارها، پل‌ها یا دکل‌ها که در معرض باد، باران و برخورد اجسام قرار دارند.
- زیر آب (Submersible Applications): در برخی موارد خاص که نیاز به حفاظت مکانیکی زیر آب دارند.
- مناطق با فعالیت جوندگان: در صورت استفاده از غلاف ضد جونده، در مناطقی که جوندگان فعال هستند.
مزایا
- محافظت مکانیکی عالی: در برابر لهیدگی، ضربه، برش و سایش بسیار مقاوم هستند.
- افزایش ایمنی: از آسیب رسیدن به لایه‌های داخلی و در نتیجه خطرات الکتریکی جلوگیری می‌کنند.
- طول عمر بیشتر: به دلیل محافظت مکانیکی، طول عمر کابل در محیط‌های سخت افزایش می‌یابد.
- مقاومت در برابر جوندگان: در صورت استفاده از زره فولادی یا غلاف ضد جونده.
نکات لازم جهت خرید
- ولتاژ و جریان نامی: اطمینان از تطابق با نیازهای سیستم.
- جنس هادی و سطح مقطع: بر اساس محاسبات جریان و افت ولتاژ.
- نوع زره: SWA برای کابل‌های سه هسته‌ای یا AWA برای تک هسته‌ای AC. این نکته برای جلوگیری از تلفات اضافی در سیستم‌های AC بسیار حیاتی است.
- جنس غلاف بیرونی: با توجه به شرایط محیطی (خطر آتش‌سوزی، رطوبت، مواد شیمیایی، جوندگان) انتخاب شود.
- تعداد هسته‌ها: تک هسته‌ای یا سه هسته‌ای.
- استانداردها: کابل باید مطابق با استانداردهای بین‌المللی (مانند IEC 60502-2) و ملی باشد.
- روش نصب: در نظر گرفتن وزن بیشتر و شعاع خمش کمتر نسبت به کابل‌های بدون زره.
توضیحات کاملتر را در کابل قدرت فشارمتوسط ببینید!