مخازن فلزی از گذشته تا به امروز جزو پرمصرف ترین نوع مخازن بوده است. مخزن فلزی، مخزنی می باشد که در ساخت و تولید آن ها از استیل یا گالوانیزه و آهن و گاهی فولاد استفاده شده است. مخازن فلزی برای تمامی سیالات مانند آب آشامیدنی، مشتقات نفتی نظیر گازوییل، مایعات صنعتی، تینر و … استفاده میگردد. این مخازن قابل ساخت و تولید در ظرفیت های مختلف هستند. همچنین به راحتی میتوان این مخازن را در تمامی اشکال نظیر استوانه، مکعبی، بیضی، مخروطی و … تولید کرد.
مزایا مخازن فلزی
از مزیتهای تانکر یا مخازن فلزی نسبت به دیگر مخازنی همچون مخازن پلاستیکی و پلی اتیلن عمر بالا، استحکام در شرایط آب و هوایی متفاوت و مقاومت بالاتر آن ها مقابل بریدگی ها و اجسام تیز است. همچنین تهیه و تولید این محصولات بسیار راحت تر از مخازن پلاستیکی و پلی اتیلن می باشد. به راحتی میتوان اندازه ها و ابعاد و همچنین لیتراژ این مخازن تغییر ایجاد کرد.
معایب مخازن فلزی
خورندگی: برخی از انواع مایعات مانند اسید باعث خوردگی مخزن فلزی می شود، به همین دلیل این نوع مخازن گزینه ی مطلوبی نمی باشند و می بایست مخزن و تانکر مناسب این کار را از جنس دیگری انتخاب کرد.
وزن بالا: از موارد دیگری که به عنوان نقطه ضعف این محصول می توان به آن اشاره کرد میزان وزن بالای تانکرهای فلزی نسبت به مخازن پلاستیکی و کامپوزیتی میباشد که موجب می شود، برای جابجایی و انتقال مخزن های فلزی نیاز به تجهیزات داشته باشیم.
لازم به ذکر است که برای این مخزن ها می توان چرخ هایی نصب نمود و آن ها را اصطلاحا تبدیل به تانکر چرخ دار کرد در این صورت حمل آن ها آسانتر خواهد شد و می توان این مخازن را راحت تر بر روی کامیون یا وانت قرار داد که اصطلاح به آنها مخزن و یا تانکر ماشینی می گویند.
پارامتر های اصلی در تعیین قیمت مخزن فلزی
- نوع سیال مصرفی مخزن
- تعیین شکل مخزن
- تعیین ظرفیت مخرن
- تعیین محل ساخت مخزن
- ضخامت ورق های مصرفی یا به طور کلی متریال مصرفی در ساخت مخازن فلزی
انوع مختلف مخازن فلزی
مخازن ذخیره:
-
مخزن آب و آتشنشانی
منبع آب آتش نشانی یکی از عناصر اصلی و اساسی آتش نشانی است زیرا آب یکی از متداول ترین عوامل خاموش کننده می باشد. معمولا در ساختمان های بزرگ منبع ذخیره آب و آتش نشانی به صورت مشترک و در ساختمان های کوچک به صورت مجزا می باشد.
اصول کارکرد منابع ذخیره آب آتش نشانی:
پس ازانتخاب منبع ذخیره آب آتش نشانی برحسب ظرفیت واستقرار آن باید ابتدا آب ورودی از کنتور آب را به مخزن ذخیره آب (شیر فلوتر) متصل کنیم و یک شیر به خروجی منبع ذخیره آب وصل کرده وبدین ترتیب پمپ، عمل آب رسانی را انجام می دهد.
ذخیره آب آتش نشانی در آپارتمان ها، برج های مسکونی و تجاری، هتل ها، استخرها، کارخانجات، بیمارستان ها و دانشگاه ها برحسب ضرورت و بر مبنای مقدار نیاز تولید وعرضه می شود.
-
مخزن سوخت
استفاده از منبع ذخیره سوخت در سیستم های گرمایشی بسیار حائز اهمیت می باشد. ذخیره سازی صحیح سوخت کمک میکند که همیشه سوخت به مقدار لازم در دسترس باشد. در بسیاری از کارخانجاتی که سوخت دوم آن مایع می باشد، لزوم نگهداری و انتقال سوخت بسیار مهم می باشد.
نکات قبل از انتخاب مخزن سوخت:
- مخزن سوخت به دو صورت دفنی و روی زمین طراحی و ساخته می شود.
- اصولاذخیره سوخت طولانی مدت سوخت به دلیل ملاحظات ایمنی به هیچ عنوان توصیه نیمشود.
- تا جای ممکن از انتخاب منبع ذخیره سوخت بزرگ به منظور نگهداری سوخت در مدت زمان زیاد اجتناب فرمایید.
-
منبع انبساط باز
منبع انبساط باز، منبع انبساطی است که در آن فشار آب همان فشار اتمسفر است و منبع با هوای آزاد در تماس می باشد. در این منبع فشار هوای وارد شده از بیرون سبب به گردش در آمدن مایعات درون منبع می شود. این نوع مخازن عموما بر روی پشت بام ها نصب می شوند تا با هوای آزاد در ارتباط باشند و بالاتر از آخرین مصرف کننده قرار می گیرد. برای سیستم های گرمایشی با فشار کم، استفاده از این مخزن ها مناسب هستند. منبع انبساط باز دارای پنج لوله از قبیل لوله ی پرکن، لوله سرریز، لوله هواکش، لوله رفت و لوله برگشت می باشد. فشار اعمال شده بر روی آن، به دلیل مجاورت با هوای آزاد یک اتمسفر است که اگر مخزن باز در ارتفاع مناسب قرار داده نشود، فشار مناسب ایجاد نخواهد شد و روند تخلیه انجام نمی شود.
-
ایر سپراتور
ايرسپراتور دستگاهي است كه با جداسازي هواي محلول در آب كه به طور طبيعي در آن وجود دارد، باعث افزايش راندمان دستگاه هاي مختلف مخصوصاً تهويه مطبوع ميشود، زيرا هواگيري سيستم هاي تاسيساتي به بازدهي بهتر وسايلي چون پمپ ها، شيرها و كويل هاي حرارتي منتهي خواهد شد. ایرسپراتور جهت جدا نمودن و خارج ساختن هوای محلول در آب، در سیستمهای گرمایشی به کار میرود. آب به صورت مماس بر دستگاه وارد شده و پس از چرخش گردابی به صورت مماس از آن خارج میگردد؛ به دلیل وجود نیروی گریز از مرکز، چرخش گردابی آب و کاهش سرعت جریان آب، گازهای محلول در آن جدا شده و از قسمت بالای ایرسپراتور خارج میگردد.
مخازن تحت فشار:
مخازن فلزی، به عنوان یک نوع ظرف تحت فشار، برای ذخیرهسازی مایعات و گازها استفاده میشوند. این مخازن از جنس فلزات مختلف مانند فولاد، آلومینیوم و استیل تهیه میشوند و معمولاً دارای ظرفیتهای مختلفی برای ذخیرهسازی مایعات مختلف هستند. مخازن فلزی در صنایع مختلف از جمله نفت و گاز، صنایع شیمیایی، صنایع غذایی و داروسازی استفاده میشوند. این مخازن برای ذخیرهسازی و حمل و نقل انواع مایعات و گازها با فشار متفاوت (فشاری غیر از فشار اتمسفر) استفاده میشوند و در حفظ امنیت و کارایی سیستمهای صنعتی نقش مهمی دارند. در این نوع نوع مخازن فقط می توان گاز ها را نگه داری کرد چون تنها گاز ها میتوانند متراکم شوند. مخازن تحت فشار میتوانند بسیار خطرناک باشند و حادثههای منجر به مرگ زیادی در طول دوره توسعه و بهرهبرداری آنها رخ دادهاست. به همین دلیل، طراحی، ساخت و بهرهبرداری از مخازن تحت فشار توسط مقامات مهندسی و توسط قانون حمایت میشود. تعریف مخزن فشار از کشوری به کشور دیگر متفاوت است. استاندارد اصلی برای طراحی این مخازن ASME Section VIII میباشد که توسط انجمن مهندسین مکانیک آمریکا تدوین شده و هر چهار سال یکبار مورد بازنگری قرار میگیرد. کاربرد عمده این مخازن در صنایع نفت و گاز میباشد.
-
مخزن کندانس
مخزن کندانس در سیستم موتورخانه ها، یکی از قسمت های بسیار مهم می باشد که موجب صرفه جویی در هزینه، انرژی و آب مصرفی می شود. منبع کندانس برای استفاده ی خیلی بیشتر نسبت به حجمی که دارد، به صورت مکعب ساخته می شود. از این مخزن برای ذخیره سازی و جمع آوری آب هایی که به وسیله ی قطره های بخار در تجهیزات تبادل حرارت به وجود می آیند، استفاده می شود. از مخزن کندانس می توان در مواقعی که آب قطع می شود، به عنوان منبع ذخیره ی بویلر بخار استفاده کرد. ترکیب منبع ذخیره ی آب با کندانس موجب ایجاد شوک های حرارتی به دی اریتور می شود.
-
مخزن بلو دان
زیر آب یا بلودان عبارت است از خارج ساختن آب اشباع شده از مواد معلق و نمک های محلول از دیگ بخار . وجود ناخالصی ها در آب بویلر و دمای بالای سطوح منجر به تمرکز رسوب بر روی سطوح انتقال حرارت و همچنین سطح داخلی پوسته بویلر شده و از میزان انتقال حرارت می کاهند ، همچنین به مرور زمان در اثر تمرکز رسوب بر روی سطح ، دمای سطوح افزایش یافته و سطوح انتقال حرارت آسیب می بینند .
بلودان فرآیندی است که به وسیله آن بخشی از آب بویلر توسط اپراتور به بیرون دیگ منتقل می شود تا از تمرکز ناخالصی های موجود در آب بویلر در هنگام تبخیر جلوگیری بعمل آید. این فرآیند در زمان بندی های مشخص توسط اپراتور و یا سیستم کنترلی (در صورت وجود) به دو صورت اتوماتیک و دستی به کمک مخزن بلودان انجام می شود . آبی که به این طریق از دیگ خارج می گردد به وسیله آب تغذیه جدید که دارای مواد محلول کمتر است تامین می گردد. از این رو با داشتن مقدار معین و مشخص از زیر آب می توان از تغلیظ موادی که باعث نارسایی کار دیگ ها می گردند جلو گیری به عمل آورد و مقدار مواد معلق یا محلول را بر مبنای طراحی دیگ که بر اساس فشار و ضریب راندمان حرارتی دیگ تدوین شده اند ثابت نگه داشت.
وجود ناخالصی ها در آب بویلر و دمای بالای سطوح منجر به تمرکز رسوب بر روی سطوح انتقال حرارت و همچنین سطح داخلی پوسته بویلر شده و از میزان انتقال حرارت می کاهند ، همچنین به مرور زمان در اثر تمرکز رسوب بر روی سطح ، دمای سطوح افزایش یافته و سطوح انتقال حرارت آسیب می بینند.
-
مخزن انبساط بسته
منبع انبساط بسته یکی از متداول ترین اجزای سیستم های گرمایشی میباشد. از آنجایی که آب یک ماده تراکم پذیر نیست با افزایش دما منبسط میشود و به همین خاطر نیاز به فضایی دارد تا بتواند حجم افزایش یافته را به آن هدایت کند. در صورت عدم پیشبینی و تعبیه منابع انبساط در سیستمهای گرمایشی، فشار سیستم افزایش پیدا کرده و ممکن است به شیرها یا سیستم لولهکشی آسیب وارد نماید.
در صورتیکه امکان استفاده از منبع انبساط باز مقدور نباشد و یا محل قرارگیری منبع انبساط در نقطه ای پایین قرار داشته باشد و همچنین در صورتی که فشار سیال محل نصب بیشتر از فشار اتمسفریک باشد، از منبع انبساط بسته استفاده می شود. از آنجایی که این منبع، بسته می باشد، به منظور ایجاد فضایی برای انبساط و انقباض از گازی مانند ازت استفاده می شود. این منبع در ابعاد و ظرفیت های مورد نظر تولید و ارائه می شود.
-
منبع کویلی
منبع کویلی (Coiled tank) یکی از تجهیزات بسیار کاربردی برای تولید آب گرم در مصارف خانگی و صنعتی می باشد که در حالت کلی از یک مخزن استوانه ای و چند لوله مسی (کویل) تشکیل شده است. در طراحی و ساخت منابع کویلدار با توجه به محل نصب آن و ویژگی های مورد نیاز، منابع کویلدار را در انواع مختلفی تولید می کنند که از مهم ترین آنها می توان به منابع کویلدار ایستاده و افقی اشاره نمود.
به صورت کلی از منابع کویلی عمودی به دلیل اشتغال فضای کمتر ،بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد.جنس بدنه منبع کویلی شرکت بخارصنعت ورق گالوانیزه گرم با ضخامت مناسب می باشد که با توجه به ظرفیت،ابعاد و فشار های مختلف قابل تولید می باشد.
-
اتو کلاو
اتوکلاو دستگاهی است دارای یک محفظه ، که با کمک حرارت و بخار تولید شده توسط دیگ بخار ؛ تجهیزات قرار داده شده داخل محفظه خود را ضدعفونی میکند . این دستگاه در بیمارستان ها ، آزمایشگاه ها ، صنایع غذایی و سایر محیط هایی که نیازمند ضدعفونی تجهیزات خود هستند کاربرد دارد.
-
دی اریتور
دی اریتور یا هوازدا دستگاهی است برای حذف اکسیژن آب و پیش گرمایش آب برای ورود به بویلر (دیگ های آبگرم و بخار) . دی اریتور به منظور پیش گرم نمودن آب ورودی دیگ و حذف گازهای نامحلول اکسیژن و دی اکسید کربن مورد استفاده قرار می گیرد. در دیگ های بخار توصیه می گردد جهت جلوگیری از پدیده شوک حرارتی در بویلرها همواره از وارد نمودن آب با دمای پایین به داخل دیگ پرهیز گردد ، زیرا این عمل علاوه بر کاهش راندمان و ظرفیت بخار دهی دیگ در اثر تماس متناوب آب سرد با سطوح گرم انتقال حرارت، از عمر لوله ها و کوره ها می کاهد . همچنین از آنجا که اکسیژن محلول در آب همواره از عوامل خورنده سطوح انتقال حرارت در بویلرها می باشد لذا توصیه می گردد با افزایش دمای آب ورودی به داخل دیگ از این اکسیژن کاسته شود.