دستگاه لرزاننده الک لرزشی
دستگاه لرزاننده الک لرزشی (Vibrating Sieve Shaker) یک ابزار آزمایشگاهی است که از ارتعاش مکانیکی برای جداسازی و تعیین اندازه ذرات در نمونه‌های مختلف استفاده می‌کند. این دستگاه با تکان دادن خودکار ذرات، فرآیند الک‌کردن را ساده‌تر و دقیق‌تر کرده و معمولاً در صنایعی مانند داروسازی، فرآوری مواد غذایی، کشاورزی، ساخت و ساز و آزمایش‌های زیست‌محیطی به کار می‌رود.
این تجهیز با اعمال لرزش عمودی به مجموعه‌ای از الک‌ها، باعث می‌شود ذرات بر اساس اندازه از دهانه‌های مشبک عبور کنند یا روی سطح الک باقی بمانند. استفاده از این دستگاه باعث افزایش دقت، یکنواختی و قابلیت تکرار آزمایش‌ها در مقایسه با روش‌های دستی می‌شود. همچنین، به دلیل کاهش زمان آزمایش، کارایی فرآیند کنترل و تضمین کیفیت را بهبود می‌بخشد.
دستگاه لرزاننده الک لرزشی طبق استانداردASTM E-0422 طراحی شده و امکان دانه‌بندی مؤثر ذرات با اندازه‌های مختلف را فراهم می‌کند. برای کاربردهای صنعتی گسترده‌تر، می‌توان از مدل‌های بزرگ‌تر این دستگاه که برای تفکیک سنگدانه‌های درشت مناسب هستند، استفاده کرد.
اجزای دستگاه لرزاننده الک لرزشی
۱. واحد پایه و مکانیزم ارتعاش
این قسمت وظیفه حمایت از کل دستگاه را بر عهده دارد و موتور الکتریکی و سیستم ارتعاش در آن قرار گرفته است. موتور ارتعاشی انرژی لازم را برای ایجاد حرکت مکانیکی کنترل‌شده فراهم می‌کند و باعث جابه‌جایی ذرات روی غربال‌ها می‌شود.
۲. پشته غربال (الک‌ها)
پشته غربال از چندین الک با اندازه مش‌های مختلف تشکیل شده که روی هم قرار گرفته‌اند. ذرات نمونه پس از ورود به الک بالایی، بر اساس اندازه از میان لایه‌های مختلف عبور کرده و تفکیک می‌شوند. ذرات بزرگ‌تر در سطوح بالاتر باقی می‌مانند، در حالی که ذرات کوچک‌تر از الک‌های پایین‌تر عبور می‌کنند.
۳. سیستم بستن و نگهدارنده
برای ثابت نگه داشتن پشته غربال در حین عملیات، دستگاه دارای یک سیستم بستن ایمن شامل گیره‌های محکم‌کننده، حلقه‌های نگهدارنده و میله‌های پشتیبان است. این بخش مانع از جابه‌جایی ناخواسته الک‌ها در هنگام ارتعاش می‌شود.
۴. فنرهای ضربه‌گیر
فنرها در این دستگاه نقش مهمی ایفا می‌کنند. آن‌ها باعث کاهش انتقال ارتعاش به سطح زمین شده و هم‌زمان اجازه می‌دهند بخش بالایی دستگاه به صورت آزادانه ارتعاش کند.
۵. کنترل پنل و تایمر
برخی از مدل‌های دستگاه لرزاننده الک لرزشی مجهز به تابلو کنترل و تایمر هستند که به کاربر اجازه می‌دهد شدت و مدت‌زمان ارتعاش را تنظیم کند. این ویژگی باعث افزایش دقت و کنترل بهتر بر روی فرآیند جداسازی ذرات می‌شود.
۶. سیستم ورودی و خروجی مواد
مواد از طریق ورودی در قسمت بالایی دستگاه وارد شده و پس از جداسازی، از خروجی‌های پایینی بر اساس اندازه ذرات تخلیه می‌شوند. برخی مدل‌ها دارای پوشش گرد و غبار هستند که مانع از پخش شدن مواد در محیط می‌شود.
اصل کار دستگاه لرزاننده الک لرزشی
نمونه موردنظر در الک بالایی قرار داده شده و دستگاه تنظیم می‌شود. با روشن شدن دستگاه، ارتعاشات مکانیکی کنترل‌شده باعث حرکت ذرات شده و آن‌ها از بین مش‌های الک عبور می‌کنند. ذرات کوچک‌تر از الک‌های پایین عبور کرده و مواد درشت‌تر در سطوح بالاتر باقی می‌مانند. پس از اتمام فرآیند، دستگاه خاموش شده و مواد باقی‌مانده در هر غربال بررسی می‌شوند تا توزیع اندازه ذرات تعیین شود.
کاربرد لرزاننده الک لرزشی
دستگاه لرزاننده الک لرزشی به طور عمده برای طبقه‌بندی مواد دانه‌ای و پودری که نیاز به مرتب‌سازی دائمی در آن واحد دارند، استفاده می‌شود. به‌طور خاص، این دستگاه برای جداسازی ذرات مختلف در صنایع گوناگون کاربرد دارد. به عنوان مثال، دستگاه غربالگری شن و ماسه ارتعاشی برای کارهای ساختمانی از آن برای جدا کردن ماسه‌های ریزدانه استفاده می‌شود. همچنین، دستگاه‌های الک ارتعاشی الکتریکی برای حذف مواد نامحلول از رنگدانه‌های رنگی در صنایع شیمیایی به کار می‌روند.
در این میان، دستگاه‌های تکان‌دهنده غربال کاربرد وسیعی در تجزیه و تحلیل اندازه ذرات دارند. این دستگاه‌ها معمولاً برای تعیین توزیع اندازه ذرات در نمونه‌ها استفاده می‌شوند و به پژوهشگران کمک می‌کنند تا مشخصات دقیق مواد را بررسی کنند. این فرآیند به ویژه در کنترل کیفیت محصولات و مواد بسیار اهمیت دارد. صنایع مختلف مانند داروسازی، فرآوری مواد غذایی، و ساخت و ساز از دستگاه‌های غربال ارتعاشی برای تضمین یکنواختی اندازه ذرات و همچنین بهبود کیفیت محصولات خود بهره می‌برند.
دستگاه‌های لرزاننده الک لرزشی در تحقیق و توسعه نیز نقش مهمی ایفا می‌کنند. آزمایشگاه‌های تحقیقاتی و مؤسسات دانشگاهی از این دستگاه‌ها در پروژه‌های تحقیقاتی و آزمایش‌های مختلف به ویژه در آنالیز اندازه ذرات بهره می‌برند. همچنین، این دستگاه‌ها در تجزیه و تحلیل خاک برای آزمایش‌های زیست‌محیطی و صنایع کشاورزی کاربرد دارند، جایی که از آن‌ها برای بررسی نمونه‌های خاک و تعیین توزیع ذرات خاک استفاده می‌شود.
علاوه بر این، دستگاه‌های تکان‌دهنده غربال در تست مواد نیز به کار می‌روند. این تست‌ها به‌ویژه در آزمایش خواص فیزیکی مواد دانه‌ای مانند ماسه، شن و پودر بسیار ضروری هستند. در نهایت، این دستگاه‌ها در تست کل نیز نقش دارند، جایی که در صنایع ساختمانی و مهندسی عمران از آن‌ها برای آزمایش سنگدانه‌ها و تولید بتن و آسفالت استفاده می‌شود.
تفاوت سرند لرزشی با لرزاننده الک لرزشی
لرزاننده الک لرزشی یک دستگاه آزمایشگاهی است که برای اندازه‌گیری دانه‌بندی نمونه‌های کوچک مانند پودر فلزات به کار می‌رود. تفاوت اصلی آن با صفحه لرزشی یا الک لرزشی صنعتی در این است که لرزاننده الک لرزشی برای تحلیل دقیق دانه‌بندی در مقیاس آزمایشگاهی استفاده می‌شود، در حالی که صفحه لرزشی بیشتر در صنایع برای جداسازی و طبقه‌بندی مواد جامد بر اساس اندازه ذرات در حجم بالا کاربرد دارد.
مقایسه با لرزاننده الک لرزشی
- هزینه دستگاه الک ارتعاشی از بقیه دستگاه بدیل وجود موتور ارتعاشی و همینطور سیستم کنترل پیچیده ، بیشتر است.
- سرعت عمل این دستگاه‌ها بسیار بالا است و می‌توانند به طور مداوم و در مدت زمان کوتاهی ذرات را طبقه‌بندی کنند.
- استفاده از این دستگاه‌ها راحت‌تر است زیرا اکثر کارهای مربوط به حرکت ذرات و غربالگری به صورت خودکار و با تنظیمات مشخص انجام می‌شود. تنها نیاز به تنظیمات ابتدایی و راه‌اندازی است. در نتیجه، نیازی به دخالت زیاد نیروی انسانی نیست و کاربر می‌تواند تنها نظارت کند.
- این دستگاه‌ها معمولاً نیاز به نگهداری دوره‌ای دارند، به ویژه موتورهای ارتعاشی و قطعات متحرک. در صورت بروز خرابی، تعمیرات می‌تواند زمان‌بر و هزینه‌بر باشد. با این حال، در صورت نگهداری مناسب، طول عمر بالاتری خواهند داشت.
- این دستگاه‌ها معمولاً دقت بالاتری دارند، زیرا لرزش‌های کنترل‌شده باعث عبور یکنواخت مواد از الک‌ها می‌شود.
ملاحظات خرید برای لرزاننده الک شیکر لرزشی
یک شرکت باید تعیین کند که چه نوع ماده‌ای را غربال می‌کند، آزادانه، خشک، کم‌تراکم‌تر یا چگال‌تر، بنابراین می‌تواند مقایسه‌های سریعی با غربال‌های ارتعاشی انجام دهد. با توجه به هدف و سطح بندی محصول، دستگاه می تواند تک لایه، دو لایه یا سه لایه باشد. لرزاننده غربال ارتعاشی ساخته شده برای مصارف صنعتی بزرگ است و نرخ خروجی بالایی دارد. متناوبا، آنهایی که برای استفاده در آزمایشگاه استفاده می شوند معمولا فشرده هستند و برای پردازش نمونه کوچک استفاده می شوند. یک صفحه کلید کاربرپسند ضبط مرحله به مرحله زمان غربال کردن، عملکرد فاصله و دامنه را آسان می کند.