الکل اتانول چیست؟
اتانول، که به عنوان الکل اتیلیک نیز شناخته می‌شود، یک ترکیب شیمیایی با فرمول C₂H₅OH است و یکی از رایج‌ترین الکل‌ها در طبیعت و صنعت به شمار می‌رود. اتانول به دو شکل عمده در محصولات ضدعفونی‌کننده و حلال‌ها استفاده می‌شود: الکل ٪۹۶ و الکل ٪۸۰.
اتانول ٪۹۶
این نوع اتانول دارای ۹۶ درصد خلوص است و تنها ۴ درصد آب در آن وجود دارد. این غلظت بالا باعث می‌شود که اتانول ٪۹۶ به عنوان یک حلال قوی و ضدعفونی‌کننده بسیار مؤثر عمل کند. اتانول با غلظت بالا می‌تواند به سرعت باکتری‌ها و ویروس‌ها را نابود کند. با این حال، تبخیر سریع آن ممکن است زمان کمتری برای اثرگذاری بر روی میکروب‌ها فراهم کند. همچنین، استفاده مکرر از اتانول ٪۹۶ ممکن است باعث خشکی پوست شود. از جمله کاربردهای الکل ٪۹۶ می توان به عنوان حلال در صنایع شیمیایی، مانند تولید رنگ‌ها و عطرها، در صنعت داروسازی برای تولید داروها و محصولات آرایشی و در آزمایشگاه‌ها برای ضدعفونی کردن تجهیزات و ابزارها اشاره کرد.
اتانول ٪۹۶ به عنوان الکل طبی در بازار شناخته می شود برای تهیه آن در حجم بالاتر (حداقل یک بشکه) باید مورد تایید سازمان غذا و دارو قرار گیرد و مجوز صادر گردد.
اتانول ٪۸۰
این نوع اتانول شامل ۸۰ درصد خلوص و ۲۰ درصد آب است. وجود آب در این ترکیب باعث می‌شود که اتانول ۸۰٪ به طور مؤثرتری میکروب‌ها را از بین ببرد، زیرا آب به عنوان یک عامل کمک‌کننده در فرآیند ضدعفونی عمل می‌کند. این نوع اتانول به دلیل وجود آب، زمان بیشتری برای اثرگذاری دارد و می‌تواند به طور مؤثرتری میکروب‌ها را از بین ببرد. آب کمک می‌کند تا اتانول مدت بیشتری روی سطح باقی بماند و اثر ضدعفونی‌کنندگی آن افزایش یابد. از الکل ٪۸۰ در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی برای ضدعفونی کردن دست‌ها و سطوح، در منازل برای تمیز کردن سطوح و ابزارهای آشپزخانه و به عنوان ضدعفونی‌کننده عمومی در شرایط روزمره استفاده می شود.
اتانول ٪۸۰ به عنوان الکل صنعتی در بازار شناخته می شود و برای تهیه آن در حجم های بالاتر (حداقل یک بشکه) باید مورد تایید سازمان صنعت و معدن قرار گیرد و مجوز صادرگردد.
کاربردهای اتانول
- اتانول به دلیل نقطه انجماد پائین در صنعت ضدیخ‌سازی کاربرد گستره‌ای دارد.
- حلال بسیار خوبی است، بنابراین در صنایع مختلفی از جمله عطرسازی، رنگ‌سازی و ... استفاده می‌شود.
- محلول ۷۰ تا ۸۰ درصد اتانول به‌عنوان محلول ضدعفونی‌کننده کاربرد بهداشتی، خانگی و بیمارستانی دارد.
- اتانول با تغییر دادن پروتئین‌ها و حل کردن چربی، میکرو ارگانیسم‌های آن‌ها را از بین می‌برد. عملکرد مناسب اتانول در برابر باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها دیده شده است، ولی در مقابل با هاگ قارچ‌ها و اسپور باکتری‌ها تأثیری چندانی ندارد.
نکات کاربردی و ایمنی استفاده از الکل طبی
- روی ظرف حاوی این محلول برچسب بزنید تا دیگران از محتویات آن اطلاع داشته و برای مصارفی غیر کاربردی از آن استفاده نکنند.
- ظرف حاوی الکل را دور از دسترس کودکان نگهداری کنید و از نوشیدن محلول‌ها اکیدا خودداری کنید.
- در صورت تماس محلول با چشم و دهان، محل برخورد را با آب شست‌وشو داده (پنج دقیقه) و به نزدیک‌ترین اورژانس مراجعه کنید.
- پس هنگام استفاده از آن احتیاط کنید زیرا درصورت برخورد تماس مجلول با پارچه یا فرش، رنگ آن از بین می‌رود.
تفاوت الکل اتانول و الکل متانول چیست؟
الکل اتانول بی‌رنگ با بوی تند و زننده بوده و کاربرد ضدعفونی، بهداشتی و بیمارستانی دارد. الکل صنعتی متانول نارنجی یا زرد است و مصارف صنعتی و شیمیایی دارد. متانول بسیار سمی بوده و نوشیدن و یا لمس آن می تواند منجر به آسیب‌های بدنی شامل کوری و آسیب های عصبی شود.