فرمالین چیست؟
فرمالین یک نام جایگزین برای محلول آبی فرمالدئید یا فرمالدهید(CH2O) می باشد اما معمولا از نام دوم استفاده می شود با این حال فرمالین نیز به عنوان نام تجاری در برخی کشور ها استفاده می شود. فرمالین موجود در بازار دارای 37 تا 40 درصد فرمالدئید است. معمولا فرمالین دارای درصد اندکی متانول برای محدود کردن پلیمریزاسیون است. همچنین محلول فرمالین مقدار اندکی ناخالصی مانند آلومینیوم و مس دارد. فرمالین در دمای اتاق به صورت گاز می باشد و به طور خود به خود به پارافرمالدهید پلیمرایز می شود؛ به همین دلیل آنرا در آب حل می کنند که این از این اتفاق جلوگیری شود. معمولاً فرمالین داراي درصد اندکی متانول براي محدود کردن پلیمریزاسیون است. فرمالدئید خواصی مانند سایر آلدهیدها دارد.از این ماده به عنوان نگهدارنده استفاده میشود زیرا بافت هارا به خوبی پایدار می کند. البته این ماده مقاومت گرمایی پایینی داشته و در دمای محیط نیز به تدریج بخار میشود. بخارات این ماده سمی است. فرمالین خاصیت ضد عفونی کنندگی نیز دارد. فرمالدئید، گازی با بوی تند است. متانال ، فرم آلدهید ، متیلن اکسید ، متیل آلدهید از نام های دیگر این ترکیب شیمیایی می باشند.
کاربرد فرمالین
تولید رزین های فرمالدئید بیش از نیمی از مصرف فرمالدهید را تشکیل می دهد. فرمالدئید همچنین ماده اولیه الکل های چند منظوره مانند پنتا اریتریتول است که برای ساختن رنگ ها و مواد منفجره استفاده می شود. سایر مشتقات فرمالدئید شامل متیلن دی فنیل دی ایزوسیانات، یک جزء مهم در رنگ ها و فوم های پلی اورتان و هگزامین است که در رزین های فنل فرمالدئید و مواد قابل انفجار استفاده می شود. بعضی از موارد استفاده فرمالین در صنعت:
- ضد عفونی کننده (مانند لوازم دندانپزشکی)
- استفاده در مواد شوینده به عنوان نگهدارنده
- نگهداری از نمونه های بیولوژیکی
- صنایع تولید پلیمر
- تولید ترکیبات شیمیایی (مانند هگزامین)
- به عنوان رزین های چسبناک برای تولید تخته سه لایی
- تولید اسفنج های عایق
- به عنوان منومر در تولید پلیمرهای آمینو پلاست
- ساخت نئوپان روکش دار و ورق های mdf
- در صنایع رنگسازی، تولید کلید و پریزو تولید مواد منفجره
- در ساخت اسفنج های قالب گیری شده
روش نگهداری فرمالین
فرمالدئید را از مواد اکسیدکننده، فلزات، اسیدها و باز ها دور نگه دارید. فرمالدئید را در ظروف دهانه تنگ نگهداری کنید و دقت کنید درب آن کاملا بسته باشد به طوری که اصلا به خارج نشت نداشته باشد. فرمالدئید را در ظروف خشک و دور از گرما و جرقه و شعله (دمای کمتر از 20 درجه) و در مکانی که هوای آن به راحتی تهویه می شود نگهداری کنید. ظروف حاوی فرمالدئید را در مکانی نگهداری کنید که احتمال سقوط و ریختن نباشد. در صورتی که فرمالدئید ریخت آنرا به وسیله جسمی کاذب، مانند کاغذ خشک یا ماسه نرم جمع آوری کنید و از دست زدن مستقیم به فرمالدئید بدون دستکش اجتناب کنید. از ورود فرمالین به مجاری فاضلاب و فضاهای در بسته خودداری کنید و در صورت لزوم جلو مسیر محلول را به طریقی مسدود کنید. هرگز به فرمالدهید جامد آب اضافه نکنید مگر با رعایت اقدامات ایمنی: مکانی که هوا کاملا تهویه می شود (زیر هود) و تجهیزات ایمنی لازم برای دستگاه تنفسی در اختیار باشد.
ملاحظات ایمنی استقاده از فرمالین
چشم ها، بيني، تحريك و منجر به قرمزي، ريزش اشك، سوزش چشم، عطسه و سرفه و زخم در گلو مي گردد. مقادير بالاتر مي تواند منجربه تحريك ريه ها و ايجاد درد در قفسه سينه و تنگي نفس شود. مواجهه با فرمالدئيد باعث تحريك مخاط دهان، مجاري فوقاني تنفسي و ناهنجاري هاي تنفسي مي شود. ولي مکانيسم مولکولي آن هنوز به خوبي شناخته نشده است.
طبق اطلاعات موجود در موسسه بين المللي سرطان، فرمالدئيد جزء دسته مواردي است كه براي انسان سرطان زا است. در معرض قرار گرفتن با گاز فرمالدئيد مي تواند منجربه سرطان بيني و سينوس و ايجاد انواعي از لوكمي و لمفوما نيز گرددو ريسك سرطان حلق و بيني را بالا مي برد.
استنشاق آن در دوران نوزادي باعث ايجاد بيماري هاي عصبي در بزرگسال مي شود.
فرمالدئيد مي تواند در افرادي كه به صورت طولاني مدت در مواجه با آن قرار دارند باعث آسم شود. ولي مکانيسم مولکولي آن هنوز به خوبي شناخته نشده است.
هايپر پلازي لنفو اپي تليوم بافت لنفاوي دستگاه تنفس تنها تاثير قابل تشخيص بخارات فرمالدئيد بر روي بافت هاي لنفاوي منطقه تنفسي است. از آنجا كه ماست سل ها به طور گسترده در سرتا سر مجاري هوايي پخش مي باشند به نظر مي رسد كه فرمالدئيد با تاثير بر اين سلول ها باعث ازدياد حساسيت مي شود.
تماس با محلول هاي فرمالين مي تواند منجر به صدمه پوست، خشکي، پوسته پوسته شدن، ترک برداشتن و درماتيت در پوست گردد. اثرات زيان بار فرمالدئيد بر روي باروري و دستگاه توليدمثل در هر دو مدل انساني و حيوانات آزمايشگاهي به اثبات رسيده است.