درباره شیر پروانه ای

شیر پروانه ای چیست؟

شیرهای پروانه ای (butterfly valves) از جمله شیرهای صنعتی دوطرفه می باشند که برای کنترل یا بستن مسیر جریان سیال استفاده میشوند. باترفلای ولوها شامل فلنج و پیچ های نگهدارنده ای هستند که برای تنظیم جریان در لوله ها تعبیه شده اند. تمام این شیرها دارای یک دیسک دایره ای هستند که حول محور خود می چرخد و آب بندی محکمی را در هنگام بسته شدن در اطراف دیسک ایجاد می کند و آشفتگی جریان را در هنگام تنظیم محدود می کند. این دیسک گرد فلزی تحت چرخش محور مرکزی شیر شبیه به دو بال پروانه می باشد و در واقع عملکرد دیسک آن باعث نامگذاری این نوع شیر به نام پروانه ای شده است.

کاربرد شیرپروانه ای یا باترفلای ولو

این شیرها به عنوان اصلی‌ترین ابزارهای کنترل و جابجایی سیالات در خطوط لوله های بزرگ در صنایع مختلف از جمله صنعت نفت، گاز،پتروشیمی، صنایع فولاد، صنعت آب و فاضلاب، صنایع بهداشتی و غذایی، صنایع دریایی و نیروگاه ها، پالایشگاه ها و ایستگاه های پمپاژ وهمچنین در سیستم های آبیاری کشاورزی و تاسیسات ساختمانی و ....می‌باشند.

ویژگی های شیرآلات پروانه ای

صرفه جویی در فضا و هزینه
وزن کمتر نسبت به سایر شیرها
هزینه های تعمیر و نگهداری معمولا کم است زیرا تعداد قطعات متحرک در شیرآلات پروانه ای کم است و فضایی برای به دام افتادن مایعات در این شیر ها وجود ندارد.
شیرآلات پروانه ای برای کار با جریان زیاد مایعات یا گاز ها در فشار های نسبتا کم و برای اداره کردن دوغاب یا مایعات با مقدار زیادی از مواد معلق جامد بسیار مناسب می باشند.
باترفلای ولوها به راحتی و سریع باز می شوند و دارای عملکرد سریع هستند و کنترل آسانی دارند. چرخش 90 درجه دسته باعث بسته شدن یا باز شدن کامل شیر می شود. در شیرهای پروانه ای بزرگ معمولا جعبه دنده یا همان گیربکس وجود دارد که دسته شیر را به ساقه بدنه متصل میکند. این کار عملکرد شیر را ساده تر می کند اما به قیمت کم شدن سرعت انجام کار.
این شیرآلات بر اساس قاعده میرایی(damper) ساخته می شوند. عنصر کنترل جریان دیسکی است با قطر تقریبا یکسان با قطر داخلی لوله مجاور که بر روی محوری عمودی یا افقی می چرخد.
دارای روش نصب بسیار ساده و آسان
این شیر را می‌توان در حالت‌های عمودی و افقی نصب نمود.
این شیرها فضای کمی از خطوط لوله را اشغال می‌نماید.
باترفلای ولو بصورت دستی و شیر برقی (خودکار) می باشد.

اجزاء ولو پروانه ای

ساختمان شیر پروانه‌ای از يك بدنه ، يك صفحه مدور كه تقريباً در وسط قرار دارد، یک دیسک جهت باز و بسته شدن مسیر سیال و لاستیک آببندی تشكيل شده است.

اجراء شیرآلات پروانه ای

شیر پروانه ای (Butterfly Valves) از 4 جزء اصلی تشکیل شده است: بدنه (Body)، دیسک (Disk)، محور (Stem) و لاینر (Seat).

بدنه (Body)

بدنه شیرآلات پروانه ای به طور کلی بین دو فلنج لوله قرار می گیرد. متداول ترین نوع بدنه در شیرآلات پروانه ای به صورت لاگی و ویفری می باشد. بدنه لاگی شکل دارای لبه هایی بیرون زده می باشد که این امکان را فراهم می آورد تا حفره های پیچ، با فلنج های لوله ها جفت شوند.

دیسک (Disk)

دیسک در شیرآلات پروانه ای بسته شدن جریان را سبب می شود. چرخاندن دیسک به یک چهارم یا 90 درجه، شیر پروانه ای را باز و بسته می کند. دیسک در شیرآلات پروانه ای ممکن است یک تکه یا دارای طراحی دو تکه (دو بخش شدن دیسک) باشد. دیسک در اکثر طرح هایی با سیت(لاینر) مرتجع نسبت به محیط محافظت می شوند. بنابراین امکان انتخاب کارآمد مواد را با توجه به هزینه و خصوصیات مکانیکی فراهم میکند.

محور(Stem)

محور شیر پروانه ای ممکن است شافت یا محورِ یک تکه و یا دارای یک طراحی دو تکه (محور دو بخشی) باشد. در طراحی های با کارایی بالا، محور با محیط در تماس بوده بنابراین باید سازگار باشند. به علاوه محور نیروی لازم برای قرار دادن و جدا کردن دیسک از سیت را فراهم می کند.

لاینر (Seat)

سیتِ در شیرآلات پروانه ای با سیت انعطاف پذیر، با استفاده از تداخل بین لبه دیسک و سیت، دریچه را مسدود می کند. مواد سیت می تواند از الاستومرها یا پلیمرهای مختلف ساخته شود. سیت ممکن است به بدنه وصل شده و یا به آن فشرده شده یا قفل شده باشد.

انواع شیرآلات پروانه ای

شیر پروانه ای ویفری
شیر پروانه ای لاگی
شیر پروانه ای فلنجی
شیر پروانه ای جوشی

شیر پروانه ای ویفری

برای تسهیل نصب دارای دو یا چند حفره مرکزی است.
سبک و ارزان است.
برای استفاده به عنوان سرویس خط پایان مناسب نمی باشند.

شیر پروانه ای ویفری

شیر پروانه ای لاگی

دارای سوراخ های پیچ برای اتصال با فلنج های لوله است.
از آنجا که رشته پیچ ها در تمام اطراف دریچه وجود دارند، شیر لاگی گزینه ای مطمئن و بی خطر است. می توان شیر ویفری را به شیر لاگی تغییر داد اما این عمل به طور بر عکس امکان پذیر نمی باشد.
از شیرآلات مدل لاگی می توان به عنوان سرویس خط پایان استفاده کرد.

شیر پروانه ای لاگی